17–18 sentyabr 2025-ci il tarixində Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı Astana şəhərində Prezident Kasım-Jomart Tokayevin sədrlik elədiyi VIII Dünya və Ənənəvi Dinlər Liderlərinin Qurultayı baş tutub.
Qurultayda təxminən 60 ölkədən 100-dən çox nümayəndə heyəti iştirak edib.
16 sentyabr Astanada Sülh və Əməkdaşlıq Sarayında VIII Qurultayın Katibliyinin XXIII iclası keçirildi. İclasa Senatın sədri, Dünya və Ənənəvi Dinlər Liderlərinin Qurultayı Katibliyinin rəhbəri Maulen Aşimbayev sədrlik etdi.
17 sentyabr – Müstəqillik Sarayında Prezident Kasım-Jomart Tokayevin sədrlik etdiyi VIII Qurultayın Açılış və Plenar iclası baş tutdu. Forumun əsas mövzusu “Dinlərarası dialoq: gələcək naminə sinerji” oldu. İclas çərçivəsində aktual mövzular bölmə iclasları formatında müzakirə olundu.
Dünya İslam dinini Azərbaycan, Misir, İran, İordaniya, İndoneziya, İtaliya, Qırğızıstan, BƏƏ, Rusiya, Səudiyyə Ərəbistanı, ABŞ, Türkiyə, Tacikistan, Türkmənistan, Özbəkistan, Pakistan və Xorvatiyanın görkəmli ruhaniləri təmsil edirdi. Xristian məzhəblərinə Roma Katolik, Qüds Pravoslav, Rus Pravoslav, Serb Pravoslav, Kopt Pravoslav və Anqlikan kilsələri, həmçinin Lüteran Dünya Federasiyası daxil idi. Böyük Kilikiya Evinin və Bütün Gürcüstanın katolikosu da iştirak edirdi.
Konqresdə həmçinin Vyetnam, Çin, Monqolustan, Koreya Respublikası, ABŞ, Tailand və Yaponiyadan səkkiz Buddist nümayəndə heyəti iştirak etmişdir. Ənənəvi dinlər yəhudilik, sintoizm, hinduizm, daoizm, caynizm və zərdüştilik tərəfindən təmsil olunurdu.
Konqresə fəxri qonaq qismində tanınmış siyasətçilər, tanınmış ictimai xadimlər, mötəbər beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri dəvət olunub. Onların arasında AOC Migel Angel Moratinos, İslam İnqilabı Federasiyasının Baş katibi Məhəmməd bin Əbdülkərim Əl-İsa, ISESCO-nun baş direktoru Səlim bin Məhəmməd Əl-Malik, Ərəb Liqasının baş katibi Əhməd Aboul Min Gheitities, OSCE Ali Komissiyası Christof və digərləri var idi.
Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev konqresdə çıxış edərək, qlobal çağırışlar qarşısında din və mənəvi diplomatiyanın roluna dair geniş baxışı açıqlayıb. O, çıxışında vurğuladı ki, dünya müasir tarixin ən qeyri-sabit dövrlərindən birini yaşayır: münaqişələr, geosiyasi gərginliklər, ideoloji qarşıdurma və sosial təlatümlər müxtəlif qitələrə yayılır.
18 sentyabr – Müstəqillik Sarayında “Gənc dini liderlərin II Forumu” keçirildi.. Forumun mövzusu “Gənclik sülh içində yaşamağa dəstək: gələcək naminə sinerji” oldu.
Azərbaycan VIII Dünya və Ənənəvi Dinlər Liderlərinin Qurultayında Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri- şeyxülislam Allahşükür Paşazadə tərəfindən təmsil olundu. Tokayev Qazaxıstan və Azərbaycanın dinlərarası dialoqun təşviqi və xalqlar və dövlətlər arasında etimadın möhkəmləndirilməsi məsələlərində oxşar mövqelərinin olduğunu vurğuladı. Qazaxıstan dövlət başçısı dinlərarası anlaşmanın və qarşılıqlı fəaliyyətin təşviqinin iki ölkə arasında uzunmüddətli tərəfdaşlıq üçün möhkəm təməl olacağına əminliyini ifadə etdi.
